Leidsche Courant 29 maart 1986

“On the beach”, de laatste langspeler van de Engelse gitarist, zanger en componist Chris Rea, is een heel romantische elpee geworden. Om zijn “meesterwerk” toe te lichten bezocht de muzikant enkele Europese landen. Het is net kerstmis, zegt hij op een zonnige middag in Amsterdam, ik zie al mijn oude vrienden weer terug.

Hoewel de elpee alle reden geeft eens uitgebreid te discussiëren en ook het concert op 24 april in het Utrechtse Muziekcentrum Vredenburg een aanleiding had kunnen zijn, heeft Rea andere zaken op zijn hart. Hij legt ze bloot in het meest openhartige interview dat hij volgens eigen zeggen ooit gaf.

Chris Rea

“Ik ben zó lang zo ongelukkig geweest”

Door Hans Piet

Na twee uur praten komt Chris Rea zelf tot de conclusie dat hij nogal opstandig is geweest. De Engelse muzikant heeft, op soms humoristische wijze, de vloer aangeveegd met grootste deel van de huidige vertegenwoordigers van de popmuziek. Tegelijkertijd vergeleek hij deze culturele tak met zowel een grote ballon, waar je vooral niet aan mag komen omdat hij anders knalt, als met het Franse Hof ten tijde van Louis XIV, waar toneelspelen tot de dagelijkse bezigheden behoorde.

Ik heb mijn ziel op deze wijze nog nooit op deze wijze blootgelegd, maar het wordt nu toch eens tijd, dat iemand een standpunt in neemt tegen de Nick Kershaws van deze tijd. Ik omschrijf hun muziek altijd als ‘knallende ballonnen” in kathedralen. Ik was laatst in Duitsland voor een televisiefestival met zo’n dertig verschillende groepen. De enige normale personen die er rondliepen ware Kate Bush en ik.

We hebben samen in volle verbazing, bijna geshockeerd, naar al die figuren zitten kijken. Kate is fantastisch, luister maar naar haar laatste elpee “Hounds of Love”. Ze houdt zich om de juiste redenen met muziek bezig. Dat kan ik van weinig anderen zeggen. Ik vind het heel gezellig om te converseren, maar bij jongens zoals Tears For Fears haak ik af. Ik hou mij niet bezig met de kleur van mijn schoenen of de stijl van mijn haar.

Vaak wordt mij verweten dat ik in het verleden leef. Dan zeg ik altijd: “Omdat uw plaat zes weken geleden is uitgekomen, wil nog niet zeggen dat hij beter is dan een product uit 1971”. Heel veel musici denken dat ze goede muziek maken omdat ze moderne apparatuur gebruiken. Wat ze vergeten is dat het niet om de apparatuur, maar om de muziek gaat. Je hebt helemaal geen miljoen pond nodig om een plaat te maken. Dat voorbeeld heb ik zelf in huis. “Watersign, Shamrock Diaries, Wired to the moon en mijn nieuwe elpee On the beach hebben samen maar een fractie gekost van wat is uitgegeven voor mijn debuut “Whatever happened to Benny Santini”. Toch overtreffen vooral de laatste twee langspelers kwalitatief ruimschoots mijn eersteling”. “Watersign” is eigenlijk een demonstratiebandje. De platenmaatschappij had in die periode zo weinig interesse in Chris Rea, dat ze de demo’s op plaat hebben gezet. Grappig is dat het mijn beste verkochte elpee werd.

‘Kiss’, de nieuwe single van Prince is ook een voorbeeld. Die plaat herinnert mij aan Al Green en klinkt alsof hij zeven dollar heeft gekost. Toch is het een fantastische single. Voor de eerste elpee van Sade geldt hetzelfde. Toch is het één van de best verkochte langspelers van vorig jaar.

Huwelijk

Chris Rea is veranderd. Hij is niet langer het “eenzame pandabeertje” van een paar jaar geleden.

Zijn huwelijk met Joan en de komst van Josy(voor wie hij ‘Josephine’ schreef) hebben hem een gelukkig mens gemaakt. Hij praat met veel enthousiasme over tuinieren, architectuur en ontwerpen. Het zijn onderwerpen waarover hij ook veel discussieert met Max Middleton, de geniale pianist van de Chris Rea Band. Chris: “We trekken heel veel met elkaar op. Ik zie hem een beetje als mijn grote broer”.

Hoewel Chris een paar keer benadrukt heel gelukkig te zijn, gaat hij wat minder zorgeloos door het leven dan een paar jaar terug. Zo komen de financiën een paar keer ter sprake. Chris heeft tenslotte een gezin en een groep te onderhouden. “Geld interesseert mij nog steeds niet, als ik maar gelukkig ben. Zo kan het mij ook eigenlijk niet schelen dat ik geen Amerikaans platencontract heb. Er is dit jaar toch geen tijd om er op tournee te gaan.

Ik ontken niet dat ik ook graag wat meer geld zou willen hebben. Al was het alleen maar om mijn groep financiële zekerheid te geven. De boete echter die ik betaal om geen Paul Young te zijn, is dat ik muzikaal kan doen wat ik wil. “Ik voel mij soms net een stamhoofd, zo zou ik bijvoorbeeld al mijn rancunes opzij kunnen zetten en naar Amerika vertrekken als ik de groep daarmee door een anders dan drie maanden durende werkeloze periode sleep. Dat is ook de reden dat ik een platenmaatschappij wil beginnen: Chocolate Records. Kijk als schrijver heb ik wat financiële zekerheid. Er komt zelfs geld binnen als ik thuis zit te niksen. Bij musici ligt dat anders, als er geen volgende tournee of studio-opnamen op de agenda staan, komt er niets binnen”.

Jongere broer

Ik schrijf vreselijk veel materiaal. Nadat de opnamen voor de elpee in februari waren afgerond, heb ik

weer zeven nieuwe nummers gecomponeerd. Bovendien heb ik nog een stapeltje liggen. Niet alle vierendertig songs gingen op de elpee. Mijn bedoeling met Chocolate Records is een schare muzikanten rond mij te verzamelen die bijvoorbeeld mijn werk kunnen uitvoeren. Voor de groep hebben we een opzet bedacht zoals bij Crusaders, Booker T en The MG’s. Zij kunnen de nummers instrumentaal uitvoeren.

Mijn jongere broer, die als manusje-van-alles op tournee is met Elton John, zal zich wat graag lenen voor het meer Rocky-werk. Chris heeft zijn Londense flat inmiddels ingeruild voor een onderkomen in Yorkshire. Chris: ”Ik had Joan beloofd dat op de dag dat ik daar niet meer hoefde te zijn, we zouden verhuizen. Mijn Londense periode was de tijd dat ik alles moest aanpakken om mijn hoofd boven water te houden. Er was niets georganiseerd. Dat is nu heel anders, zo weet ik nu wat mij dit jaar te wachten staat. We hebben besloten om het stramien van de laatste drie jaar elpee-tournee-elpee te doorbreken. Dit voorjaar doen we een kleine tour in het najaar gevolgd door een wat langere datareeks. Het heeft te maken met de plannen rond Chocolate Records bovendien vind ik het moeilijker worden om langere tijd bij mijn gezin weg te zijn(na ons interview vloog Rea nog diezelfde avond met een privévliegtuig terug naar Engeland).

Ik neem ze weleens mee op tournee, maar ik heb niet zo’n zin om Josy overal naar toe te slepen in Europa. Ze is nog te klein om daarvan te genieten. Joan gaat graag mee naar Parijs, maar als we naar Birmingham moeten, laat zij mij heel bereidwillig alleen gaan.

Ik heb een goede verstandhouding met haar, we erg eerlijk tegen elkaar”, zegt hij lachend.

Romantischer

Met elke elpee die verschijnt, lijkt Chris Rea romantischer te worden. Chris: “Ik denk dat het komt doordat ik steeds meer ontspannen door het leven ga, ik geniet van de zaken waarmee ik bezig ben en probeer mij niet anders voor te doen dan ik ben. Of het mij wel of niet aan een ster-status helpt interesseert mij geen lor. Zo ver ik weet zal ik nooit een ster worden. Dat ligt niet in mijn aard. Ik probeer klassiek song-materiaal af te leveren, zoals “Send in the clowns” een van de mooiste compositie‘s ooit geschreven.

Ik heb te lang geprobeerd te doen wat platenmaatschappijen van mij vroegen in plaats van mijzelf te zijn. Ik probeer weer beknopte scenario’s te schrijven, nummers te componeren om de nummers, zoals een schrijver een boek aflevert om het boek en niet om een of andere politieke boodschap over te brengen”. “Als we op tournee zijn testen Max en ik heel vaak songs van anderen om te kijken of het om standaardwerk gaat. Een goede song kun je namelijk in een cocktailjasje gieten zonder dat het afbreuk aan het materiaal doet. Bij de meeste moderne composities lukt dat niet omdat de teksten nergens op slaan.

‘A rose in Spanish Harlem’ is dan wel geen Shakespeare maar het swingt wel. Het materiaal van het Tears and Fears album, dat we uitprobeerden was afschuwelijk. Het bewijst vooral dat een hit niet direct een goede song hoeft te zijn”.

Tevreden

Dat goede materiaal is wel terug te vinden op ‘On the beach’. Chris: “Eerlijk gezegd is het de eerste elpee waar ik helemaal tevreden over ben en dat verontrust mij eigenlijk een beetje. Ik ben zo lang zó ongelukkig geweest…. Shamrock Diaries kwam in de buurt, maar als je goed luistert, kun je daarop de strijd beluisteren tussen Chris Rea, de platenmaatschappij en de producers. Die strijd is op ‘On the beach’ gestreden. Ik laat nu ook rustig allerlei partijen aan de 2^e gitarist in de groep over of aan Max op de piano. Ik realiseerde mij laatst dat ik de gitaarakkoorden die ik bedacht en speelde eigenlijk werden geschreven met Count Basie en Duke Ellington in gedachten. Ze waren zeker niet bedoeld als heavy-metalpartijen. Ik ben doodziek van het steeds maar weer horen van dezelfde geluiden.

Ik bedoel de held van dit jaar klinkt hetzelfde als de held van vorig jaar.

Als ik naar Bryan Adams wil luisteren, kan ik net zo goed Foreigner of The Eagles opzetten. Wat dat betreft stelt het hele copyright-systeem niet veel meer voor. In de jaren zestig, ten tijde van de Brill Building in New York (een collectief schrijvers en componisten) was dat wel even anders. Als jouw song maar een beetje leek op die van een ander, stond je al snel voor de rechtbank. Als dat ook nu het geval zou zijn geweest, had ik al lang Mark Knopfler van Dire Straits aangeklaagd, zijn gitaarpartijen lijken regelrecht geïnspireerd door mijn vroegere platen”.